Nghiệm thu nhiệm vụ KH&CN cấp Bộ “Xác định hoạt chất chống viêm trong dực liệu hy thiêm để nghiên cứu nâng cao hiệu xuất chiết xuất hoạt chất từ dược liệu và nâng cấp tiêu chuẩn của các sản phẩm chứa hy thiêm". Hội đồng nghiệm thu (Hội đồng) gồm 07 thành viên do GS. TS. Nguyễn Hải Nam, Giảng viên cao cấp, Hiệu trưởng Trường Đại học Dược Hà Nội làm Chủ tịch Hội đồng.
Toàn cảnh buổi nghiệm thu
Tại buổi nghiệm thu, PGS. TS Phương Thiện Thương đã trình bày tóm tắt quá trình thực hiện và kết quả nghiên cứu của Nhiệm vụ. Hy thiêm là dược liệu đã được sử dụng từ hàng nghìn năm trước trong y học cổ truyền để trị các bệnh về xương khớp, gồm có thấp khớp, viêm xương khớp, thoái hóa khớp. Trên thị trường Việt Nam và thế giới, đã có rất nhiều sản phẩm sử dụng hy thiêm là thành phần chính của sản phẩm. Vì vậy, việc kiểm soát chất lượng dược liệu và sản phẩm chứa dược liệu hy thiêm là rất quan trọng để đảm bảo tác dụng của chúng. Dược điển Trung Quốc và Hồng Kong quy định việc kiểm soát chất lượng hy thiêm có tiêu chí định tính, định lượng thành phần hoạt tính chính là kirenol, một hoạt chất thuộc nhóm diterpenoid của dược liệu. Tuy nhiên, theo nhóm nghiên cứu thì có rất nhiều mẫu hy thiêm trồng tại Việt Nam lại không chứa kirenol nên không thể áp dụng các Dược điển trên để đánh giá chất lượng dược liệu và các sản phẩm chứa hy thiêm của Việt Nam được.
Vì vậy, nhiệm vụ “Xác định hoạt chất chống viêm trong dược liệu hy thiêm để nghiên cứu nâng cao hiệu xuất chiết xuất hoạt chất từ dược liệu và nâng cấp tiêu chuẩn của các sản phẩm chứa hy thiêm” là rất cần thiết, có ý nghĩa thiết thực trong kiểm soát chất lượng dược liệu hy thiêm, nâng cao hiệu quả sản xuất các sản phẩm, để nâng cao hiệu quả điều trị bệnh của sản phẩm từ dược liệu hy thiêm
PGS.TS Phương Thiện Thương, chủ nhiệm nhiệm vụ trình bày kết quả nghiên cứu của Đề tài
PGS. TS Phương Thiện Thương đã báo cáo những kết quả chính của Nhiệm vụ đã thu được như sau: (1) Xác định được các hoạt chất của dược hy thiêm Việt Nam là darutoside, kirenol, hythiemoside A và hythiemoside B; trong đó, hợp chất darutoside là được xem là đặc trưng của hy thiêm Việt Nam; (2) Xây dựng được quy trình chiết xuất cao chuẩn hóa Hy thiêm theo hàm lượng hoạt chất darutoside; (3) Xây dựng Tiêu chuẩn cơ sở cho dược liệu và cao hy thiêm. (4) Về đóng góp mới: nhiệm vụ đã xây dựng được một chất chuẩn cấp quốc gia là darutoside, và phương pháp định lượng hợp chất trong dược liệu/cao dược liệu dùng để kiểm soát chất lượng cho dược liệu và các sản phẩm từ hy thiêm. Nhóm nghiên cứu có kiến nghị đưa hoạt chất darutoside và tiêu chí định tính, định lượng hoạt chất này trong kiểm tra chất lượng dược liệu hy thiêm Việt Nam và xem xét đưa tiêu chí vào chuyên luận hy thiêm trong Dược điển Việt Nam để cơ quan chức năng có công cụ kiểm soát chất lượng dược liệu và các sản phẩm từ dược liệu hy thiêm trên thị trường. Từ các kết quả thu được, Công ty Cổ phần sản xuất Dược liệu Trung ương 28 đã đồng ý tiếp nhận kết quả nghiên cứu để phát triển sản phẩm Osviko dùng cho phòng và điều trị các bệnh xương khớp, như thấp khớp, viêm xương khớp, thoái hóa khớp, là những bệnh phổ biến của người Việt.
GS.TS. Nguyễn Hải Nam, Chủ tịch Hội đồng đánh giá kết quả nghiên cứu của Đề tài
Phát biểu kết luận buổi nghiệm thu, trên cơ sở thống nhất ý kiến của các thành viên Hội đồng về kết quả thực hiện nhiệm vụ, GS.TS. Nguyễn Hải Nam, Chủ tịch Hội đồng đánh giá cao sự cố gắng của Nhóm nghiên cứu đã nỗ lực thực hiện trong thời gian dịch bệnh vừa qua; Hội đồng thống nhất đây là công trình nghiên cứu khoa học được thực hiện rất nghiêm túc, đúng định hướng phát triển sản phẩm chăm sóc sức khỏe từ thảo dược Việt Nam phục vụ nhu cầu của thị trường. Kết quả thu được có những đóng góp mới về mặt chuyên môn và thực tiễn cho ngành Dược. Đề tài đã thực hiện đầy đủ các nội dung nghiên cứu; thu được đủ chủng loại sản phẩm; trong đó có nhiều sản phẩm vượt về số/khối lượng và đặc biệt vượt về chất lượng so với Hợp đồng và thuyết minh; Nhóm nghiên cứu đã hoàn thành các mục tiêu đặt ra. Nhóm nghiên cứu cần tiếp thu các ý kiến góp ý của Hội đồng để bổ sung hoàn thiện Báo cáo Tổng kết nhiệm vụ trước khi nộp chính thức cho Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ Quốc gia.
