1. Tên nhiệm vụ: Xác định hoạt chất chống viêm trong dược liệu Hy thiêm (Siegesbeckia orientalis L.) để nghiên cứu nâng cao hiệu suất chiết xuất hoạt chất từ dược liệu và nâng cấp tiêu chuẩn của các sản phẩm chứa Hy thiêm
2. Đơn vị chủ trì: Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam – Hàn Quốc
Cấp quản lý: Bộ Khoa học và Công nghệ
Chủ nhiệm: PGS.TS Phương Thiện Thương
3. Mục tiêu:
- Xác định được hoạt chất chính của dược liệu Hy thiêm trồng và thu hái tại Việt Nam.
- Xây dựng được quy trình chiết xuất cao giàu hoạt chất từ Hy thiêm Việt Nam.
- Xây dựng được tiêu chuẩn cho dược liệu Hy thiêm và cao định chuẩn Hy thiêm.
4. Kết quả đạt được:
- Xác định được các hoạt chất của dược hy thiêm Việt Nam là darutoside, kirenol, hythiemoside A và hythiemoside B; trong đó, hợp chất darutoside là được xem là đặc trưng của hy thiêm Việt Nam.
Đã thiết lập lập chất chuẩn darutoside (400 mg, độ tinh khiết 95,16 %), cấp độ chuẩn quốc gia (Viện Kiểm nghiệm thuốc Trung ương thẩm định), dùng cho kiểm nghiệm, kiểm soát chất lượng dược liệu hy thiêm Việt Nam và các sản phẩm từ hy thiêm Việt Nam.
Kirenol (98,0%) và hỗn hợp Hythiemoside A và B (98,71%) được thiêt lập làm chất đối chiếu (đánh dấu) trong kiểm nghiệm định tính, định lượng hy thiêm Việt Nam.
- Xây dựng được quy trình chiết xuất và làm giàu darutoside và kirenol cho cao định chuẩn Hy thiêm ở quy mô pilot 10 kg dược liệu/mẻ.
Quy trình được thẩm định, đánh giá và đảm bảo độ ổn định. Cao hy thiêm thu được (1,5 kg) có tổng hàm lượng darutoside và kirenol là 3,44%.
Đã đánh giá được tác dụng chống viêm cấp cho cao định chuẩn Hy thiêm theo mô hình gây phù chân chuột và viêm màng bụng bằng carrageenin, đánh giá tác dụng chống viêm mạn cho cao định chuẩn Hy thiêm trên chuột.
- Xây dựng được Tiêu chuẩn cơ sở cho dược liệu và cao hy thiêm
Xây dựng tiêu chuẩn cơ sở cho Dược liệu (phục vụ quy trình chiết xuất), đáp ứng các yêu cầu DĐVN V, bổ sung tiêu chí định tính, định lượng theo chất đối chiếu darutoside và kirenol; đề xuất yêu cầu định lượng darutoside và kirenol cho dược liệu Hy thiêm Việt Nam không thấp hơn 0,20% để làm nguyên liệu chiết xuất cao hy thiêm định chuẩn.
Đã xây dựng được tiêu chuẩn cơ sở cho cao định chuẩn Hy thiêm, đáp ứng các yêu cầu chung cao khô theo DĐVN V, có tiêu chí định tính và định lượng theo darutoside và kirenol; đề xuất tiêu chuẩn cơ sở cho cao định chuẩn Hy thiêm không được ít hơn 2,0% tổng hàm lượng darutoside và kirenol.
Đánh giá độ ổn định của cao định chuẩn Hy thiêm theo phương pháp lão hóa cấp tốc và dài hạn trong thời gian 6 tháng. Kết quả cho thấy các chỉ tiêu theo TCCS đều đạt yêu cầu, hàm lượng darutoside và kirenol thay đổi không có ý nghĩa thống kê.
5. Khả năng Chuyển giao, phát triển:
Từ các kết quả thu được, Công ty Cổ phần sản xuất Dược liệu Trung ương 28 đã đề xuất ý tiếp nhận kết quả nghiên cứu từ đề tài:
1. Quy trình chiết xuất cao hy thiêm tiêu chuẩn;
2. Tiêu chuẩn cơ sở cao hy thiêm (có tiêu chí chí định tính, định lượng theo chất đối chiếu darutoside và kirenol);
3. Công ty phát triển sản phẩm Osviko dùng cho phòng và điều trị các bệnh xương khớp, như thấp khớp, viêm xương khớp, thoái hóa khớp, là những bệnh phổ biến của người Việt.
Chất chuẩn Darutoside
(Viện Kiểm nghiệm thuốc Trung ương thẩm định)
Sản phẩm Osviko
(Công ty cổ phần sản xuất Dược liệu Trung ương 28 nhận chuyển giao, phát triển và sản xuất)
